کتاب به سپیدی یک رویا نقد شد

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی خبر قم به نقل از روابط عمومی اداره کل کتابخانه های عمومی استان قم، پنجمین نقد ملی با حضور حجت الاسلام و المسلمین امیرعطاءاله جباری مدیرکل کتابخانه های عمومی استان قم، اصحاب قلم و شماری از علاقمندان به کتاب و کتابخوانی در تالار اجتماعات غدیر برگزار شد.

    نقد یوسف رضا حامدی کیا

در آغاز، حامدی کیا به تعریف نقد پرداخت و تصریح کرد: واژه نقد از اقتصاد وارد ادبیات شده  و باید دقیق و منصفانه بیان شود. وی هدف از نقد را شناخت اجزاء و عناصر داستان همچون شخصیت پردازی، زاویه دید، زمان و مکان عنوان کرد و گفت: با در نظر گرفتن این نکات باید دید که آیا پیام اصلی داستان به درستی به مخاطب انتقال داده شده است.

این منتقد و مدرس دانشگاه به سختی نگارش رمان های مذهبی و تاریخی اشاره کرد و افزود: غالب نویسندگان جسارت ورود به این حوزه را ندارند و دلیل آن قداست شخصیت های مذهبی و کمبود منابع معتبر است. وی دلیل رمان های جذاب و زیبا را وجود شخصیت های منفی در برابر اشخاص مثبت در داستان عنوان کرد و گفت: کار فاطمه سلیمانی برای نوشتن «به سپیدی یک رویا» کاری دشوار بود چرا که فقدان منابع و اخبار ضد و نقیض در روایات وجود دارد.

حامدی کیا سپس به جایگاه طنز در این کتاب اشاره کرد و افزود: با توجه به رویدادهای غمباری که در داستان آمده اما نکات طنزظریفانه ای نیز در آن بکار رفته است تا لبخند را بر چهره مخاطب بنشاند.

وی همچنین به تشریح نامه دریافتی حضرت فاطمه معصومه س از سوی امام رضا ع پرداخت و گفت: آن بانوی عصمت باید به سفارش برادر سفر می کرد و در این راه کنیز او "سلطان" که زنی پیر بود بانو را همراهی می کرد.

این منتقد و استاد دانشگاه راوی اول تا آخر داستان را کنیز حضرت معرفی کرد که به همه چیز اشراف دارد. وی بکارگیری شخص اول در داستان به سپیدی یک رویا را بهترین زاویه دید دانست و افزود: اگر غیر از این زاویه دید نگاشته می شد، هنگام پیشروی در فصل های بعد، ادامه داستان را دشوارتر می می ساخت.

حامدی کیا سپس از شخصیت "سلطان" به عنوان زنی ایرادگیر و دغدغه مند یاد کرد و گفت: این زن از درون آدم ها، بجای آنها صحبت می کند و ایرادی هم به او نیست چرا که زنی معمولی است و در تمام هیجانات لحظه لحظه با حضرت است.

وی همچنین به ویژگی رفتاری و شخصیت اسماء از خواهران حضرت معصومه س پرداخت و افزود: اسماء در تصوراتش این است که مامون حضرت فاطمه معصومه س را از امام رضا خواستگاری کرده و دلیل سفر آن حضرت هم به مشهد همین موضوع است.

حامدی کیا سپس افزود: اسماء یک شخصیت تخیلی است که ساخته و پرداخته ذهن نویسنده می باشد و در منابع مذهبی و تاریخی چنین دختری به این اسم برای موسی بم جعفر ع وجود خارجی ندارد. وی در عین حال این شخصیت را شخصیتی عادی و معمولی دانست که خواسته هایش طبیعی و منطقی است.
این منتقد در پایان نقاط ضعف داستان را به لحاظ ساختاری، ویراستاری آن عنوان کرد.
   نویسنده: فاطمه سلیمانی ازندریانی

در ادامه این نشست، فاطمه سلیمانی ازندریانی به علاقه خود به تاریخ اسلام، زنان عاشورا و حوادث ناگوار آن اشاره کرد و گفت: نگارش این اثر به من پیشنهاد شد و چون ارادت خاصی به امام رضا ع دارم با وجود سختی های این راه، آن را به خاطرخواهر بزرگوارشان پذیرفتم.

این نویسنده به تفاوت و اختلاف روایت ها در منابع مختلف اشاره کرد و افزود: یک روایت بیان گر این است که برادرانشان، بانو را همراهی کردند و در مسیر به شهادت رسیدند و یک روایت نیز حاکی از آن است که حضرت در مسیر مسموم شده اند و سومین روایت، وفات ایشان را، سختی راه و رنج سفر عنوان می کند. وی سپس گفت: با توجه به سیر مطالعاتی که داشتم، تایید روایت سوم در بیشتر منابع به چشم می خورد.

فاطمه سلیمانی ضمن اشاره به تحقیقات 6 ماهه اش درباره این موضوع، گفت: 4 ماه کار نگارش آن و سه ماه بازنویسی و ویرایش آن انجام شد. وی نوشتن این کتاب را یک معجزه دانست و آن را لطف خاصی از سوی حضرت عنوان کرد و افزود: بعد از چاپ کتاب توجهات زیادی از سوی افراد به این داستان شد.

این نویسنده سپس به اسم کتاب اشاره کرد و اظهار داشت: در آغاز 12 اسم برای این رمان انتخاب شد که بیشتر آنان کلیشه ای و تکراری بود بنا به پیشنهاد دوستان برای جذب مخاطب باید اسمی گیرا و متفاوت برای این کتاب در نظر گرفته می شد تا ذهن مخاطب را به موضوعات خشک تاریخی نبرد و او را علاقمند به مطالعه تاریخ اسلام کند. از این رو عنوان "به سپیدی یک رویا" به تصویب رسید.

وی علت این نامگذاری را علاقه حضرت معصومه س به امام رضا ع عنوان کرد و گفت: با توجه به این که حضرت می دانستند نمی توانند امام را ملاقات کنند و دیدن روی برادر برای ایشان یک رویا بود، این نام برای داستان برگزیده شد.

سلیمانی در ادامه به شخصیت ها و نوع شخصیت پردازی در داستان پرداخت و افزود: همیشه یک قهرمان و ضد قهرمان در رمان وجود دارد که قهرمان آدم خوبی است، اما اگر در تمام ماجرا فقط به ویژگی های مثبت قهرمان همچون ایمان، سخاوت، صبر و ... پرداخته شود خواننده را خسته و از ادامه راه باز می دارد. وی خلق یک ضد قهرمان با رفتارهای منفی را منجر به معرفی خصوصیات خوب قهرمان داستان عنوان کرد.

این نویسنده همچنین به خصوصیات رفتاری اسماء اشاره کرد و گفت: اسماء شخصیت منفی داستان نیست و خواسته هایش کاملا منطقی و بجاست ولی چون دختر امام است و با حضرت معصومه س سنجیده می شود، این شخصیت منفی جلوه می کند. وی سپس اظهار داشت: امام رضا ع با علم به نزدیک بودن فوت خواهر گرامیشان، از ایشان دعوت کردند تا به این سفر بروند. در واقع هدف رسیدن به قم و اثبات حدیث نبوی در مورد حضرت معصومه و این شهر بود.  

سلیمانی در ادامه اظهار داشت: هدف من نگارش رمان بود اما باید حقایق تاریخی را نیز بیان می کردم و در این موارد نویسنده حق دخالت و تصرف در موضوعات تاریخی را ندارد. وی در پایان گفت: احساس من این بود که نوشتن این کتاب مسئولیت سنگینی را بر عهده من گذاشته و باید از پس آن به خوبی برآیم و این اثر را نعمتی می دانم که من ارزانی شده است.

در خاتمه علاقمندان به دیدگاه ها و نقطه نظرات خود پیرامون این موضوع پرداختند و به سوالات آنان پاسخ داده شد.

• لزوم اهتمام بخش‌های مختلف علمی نسبت به معرفی شهید صدر
• 30 واحد صنعتی آلاینده استان قم پلمب شد
• برگزاری نخستین آزمون ادواری سنجش مهارت به صورت الکترونیکی در قم
• علما باید مقابل جنایات داعش و استکبار قیام کنند
• ثبت بارش 45 میلی متری در قم
• طرح واکسیناسیون فلج اطفال کودکان غیرایرانی در قم اجرا می‌شود