به گزارش پایگاه اطلاع رسانی خبر قم به نقل از مرکز خبر حوزه، حجت الاسلام سید علی قاضی عسکر طی سخنانی در همایشی بررسی «زوایای حادثه خونین منا» که یکشنبه شب در سالن اجتماعات مدرسه عالی دارالشفا برگزار شد، با اشاره به اینکه مراسم حج امسال با وجود اندکی بحران در آغاز کار مطلوب شروع شد، اظهار داشت: البته در روزهای اول، رسماً وزیر حج عربستان به ریاست سازمان حج و زیارت کشورمان اعلام کرد که برگزاری دعای کمیل ممنوع است و اگر برگزار شود ما با شما برخورد می‌کنیم، اما به لطف الهی و با اقدام صورت گرفته خوشبختانه این دعا در همان شب برگزار شد و دو دعای دیگر در مدینه بعد برگزار شد.
وی افزود: دیگر برنامه‌های بعثه چه مراسم برائت و چه دعای عرفه و چه نشست‌ها و همایش‌های بین المللی و دیدار‌ها با وزرا و رؤسای بعثه دیگر کشور‌ها به خوبی برگزار شد و ما امسال دستگیری منجر به نگهداری هم نداشتیم، جز همین روزهای اخیر که دو تن از خواهران مبلغه دستگیر شدند البته بعد از سه روز آزاد شدند.
نماینده ولی فقیه در سازمان حج و زیارت همچنین با اشاره به اینکه اگر دو حادثه سقوط جرثقیل و فاجعه منا نمی‌بود ما مشکلی در حج امسال نداشتیم، گفت: به غیر از این دو فاجعه، مدیران کاروان‌ها بر اساس تصمیماتی که گرفته شد توانستند رضایت بیشتری از زایران بگیرند و من مستقیم سرکشی به هتل‌ها داشتم و موارد نارضایتی جزیی بود و قابل حل.
وی اضافه کرد: با توجه به تجارب سال‌های قبل ما توانستیم کیفیت مسکن را ارتقا دهیم و این در حالی است که ۵ درصد هزینه حج امسال کمتر هم شد.
جمهوری اسلامی منظم‌ترین و جامع‌ترین حج را دارد
حجت الاسلام قاضی عسکر همچنین با بیان اینکه برگزاری مراسم حج، وسیله و ابزاری قدرتمند برای معرفی مواضع نظام جمهوری اسلامی ایران و اهداف انقلاب اسلامی است، گفت: اکثر بعثه‌های کشورهای دیگر که با ما ارتباط دارند متفق القول می‌گویند جمهوری اسلامی منظم‌ترین و جامع‌ترین حج را دارد.
وی در ادامه بیان داشت: بر اثر حادثه اول و سقوط آن جرثقیل ۱۱ زایر ایرانی در حرم امن الهی به لقاءالله پیوستند و دو نفر از اهل سنت که از عمره در آنجا مانده بودند به این تعداد اضافه شدند و مجموعاً ۱۳ نفر جان خود را به خاطر این حادثه از دست دادند.
وی افزود: بر اثر همین حادثه بیش از ۷۰ نفر نیز مجروح شدند که خوشبختانه جراحت‌ها سنگین نبود و با بسیج شدن نیروهای امداد ما به صورت سرپایی معالجه و بعد مرخص شدند.
رئیس بعثه مقام معظم رهبری افزود: البته بر اثر همین حادثه اول عزیزان ارزشمندی را ما از دست دادیم از جمله مرحوم دکتر حاتمی که خود از دانشمندان و نیروهای متدین و ارزشی کشور بود و همسر وی به خود بنده می‌گفت که در این ۲۰ سال چه در انگلیس و بعد ایران نماز شب او ترک نشد و عاشق نظام و تبلیغ در حج بود.
وی افزود: همچنین مرحوم ملازهی از چهره‌های انقلابی اهل سنت سیستان و بلوچستان در این حادثه کشته شد که واقعاً نیرویی ارزشمند و خوش نام بود. اما با این حال ما در همان حادثه اول مراسم ختم باشکوهی برگزار کردیم.
حجت الاسلام قاضی عسکر بیان داشت: دولت سعودی در همان گام اول پس از این حادثه اعلام کرد که جرثقیل‌ها را جمع کرده و به حادثه دیدگان چه فوتی و چه مجروح غرامت می‌پردازد، اما در قضیه فاجعه منا، برخورد و رویه دیگری درپیش گرفت.
وی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به فاجعه منا با اشاره به توصیه‌هایی که به کاروان‌ها در رابطه با استراحت قبل از رمی جمرات داشتند، گفت: ما در حج امسال بیش از ۴۰۰ کاروان داشتیم که آسیب ندیدند و ۵۵ کاروان بقیه نیز تا حدی آسیب دیدند که البته متأسفانه منجر به کشته شدن حدود ۵۰۰ تن از هموطنان عزیزمان شد.
رئیس بعثه مقام معظم رهبری در حج همچنین بیان داشت: روز دهم وقتی زوار ما از محل خیمه‌های ایرانی پایین می‌آیند برای رفتن به جمرات، جمعی از پلیس در آن محل بوده که همه را به خیابان ۲۰۴ هدایت می‌کند؛ بنده خودم از شاهدان عینی ماجرا بودم که در معیت آیت الله حسینی بوشهری به رمی می‌رفتیم.
وی افزود: همه ساله ایرانی‌ها از دو خیابان اصلی می‌روند، اما امسال من بعد از انجام رمی جمره و بازگشت، تازه عمق فاجعه منا را از نزدیک می‌دیدم.
وی همچنین افزود: ما هیچ زمانی در گذشته در مسیر جمرات این مقدار تلفات نداشتیم؛ البته گاهی بوده است که برخی زایران آسیب می‌دیدند ولی یکی دو مورد بیشتر نبوده است.
نماینده ولی فقه در سازمان حج و زیارت ادامه داد: تازه این در حالی است که با بسیج همه توان نیروهای امدادی ما تعداد زیادی از حجاج نجات پیدا کردند و گرنه معلوم نبود که چقدر کشته‌ها بیشتر می‌شد.
گزارش مستند بر اساس اظهارات شهود و تحقیقات جمع آوری کرده‌ایم
وی در ادامه با بیان اینکه ما گزارش مستند بر اساس اظهارات شهود و تحقیقات جمع آوری کرده‌ایم، افزود: امیدواریم این تلاش‌ها به نتایج خوبی برسد و گزارشات دقیق و مستند داشته باشیم.
حجت الاسلام قاضی عسکر با اشاره به تعاملات حج و زیارت با دستگاه قضایی و نیز وزارت امور خارجه برای پیگیری این قضیه گفت: یک جلسه‌ای با دکتر ظریف و معاونان وی داشتم و انشاالله که با همکاری و تعمل یکدیگر بتوانیم به ریشه یابی بروز این فاجعه و اقدامات بعدی در راستای احقاق حق کشته شدگان دست یابیم.
وی اضافه کرد: بی‌شک اگر عوامل دولت سعودی فیلم‌های خودشان را به ما می‌دادند راحت‌تر می‌توانستیم قضاوت داشته باشیم، اما به هر حال ما در جمع آوری ادله و مستندات از هر طریقی کاملاً جدی و پیگیر هستیم.
حجت الاسلام قاضی عسکر گفت: امتناع مأموران از حرکت جمعیت در خیابان حادثه منا و اینکه اجازه استمرار در مسیر را به ما ندادند از جمله عوامل بود که باعث تشدید فشار جمعیت و عدم کنترل مناسب آن شد.
بی‌کفایتی مأموران سعودی مزید بر علت شد
وی افزود: از سویی کسانی که جلوی جمعیت بودند بر اثر ازدجام و حرارت بالای هوا و نبود آب و تشنگی دچار مجروحیت و متأسفانه مرگ شدند. خلاصه آنکه وضع در روز حادثه طوری شده بود که عین کلاف پیچیده کنترل مسئله از دست همه خارج شده بود و بی‌کفایتی مأموران سعودی نیز مزید بر علت شد.
حجت الاسلام قاضی عسکر اضافه کرد: مسئله دیگر بستن راه بود که پلیس این کار را کرده و همین هم از دیگر عوامل تشدید وضعیت و بحرانی شدن امور بود. در همان حال، الجزایری‌ها که چادر‌هایشان نزدیک به مکان وقوع فاجعه بود، شروع به توزیع آب می‌کنند که در همین هجوم برخی زیر دست و پا گرفتار می‌شوند، ضمن آنکه به هر حال وقتی بیش از ۵ دقیقه راه مسدود می‌شود خستگی و بی‌تاب شدن زایر باعث عدم کنترل جمعیت می‌شود.
عربستان از نیروهای بی‌تجربه و ضعیف استفاده کرده بود
وی گفت: در هر صورت صحنه‌ها بسیار دلخراش بود و برای بسیاری گویا تداعی کننده صحرای محشر بود که متاسفانه خود ماموران سعودی نیز با چکمه‌هایشان بر اثر عجله یا هر چیز دیگری پا روی ابدان مطهر کشته شدگان می‌گذاشتند.
رئیس بعثه مقام معظم رهبری یادآور شد: همه این‌ها در حالی است که امسال عربستان نیروهای زبده امدادی و امنیتی خود را در مراسم حج نداشت و از نیروهای بی‌تجربه و ضعیف استفاده کرده بود و تازه به نیروهای امدادی ما نیز چندان مجال کمک رسانی نمی‌داد؛ از دیگر سو بیمارستان‌های این‌ها نیز آمادگی لازم برای چنین جمعیت انبوهی را نداشت.
وی افزود: از ساعت حدود ۹ صبح که حادثه اتفاق افتاد تا یک نیمه شب جنازه از محل خارج می‌کردند و این در حالی است که اصل حادثه یک مسئله است و مسایل حاشیه‌ای چیز دیگر که باید همه زوایای آن و علل و عوامل مشدده را به طور دقیق بررسی و ارزیابی کرد.
حجت الاسلام قاضی عسکر تأکید کرد: تعلل این‌ها و بستن راه و عدم استفاده از نیروهای امدادی و تأخیر در صحنه و اخراج امدادگران و ضعف در مدیریت و سردرگمی این‌ها قابل پیگیری است و ما از دستگاه قضایی و دادستان کل کشور می‌خواهیم که پیگیر باشند.
حادثه منا برای ما بسیار گران تمام شد
نماینده ولی فقیه در سازمان حج و زیارت بیان داشت: این حادثه برای ما بسیار گران تمام شد و طی آن بسیاری از نیروهای ارزشمند از جمله چندین قاری برجسته، همچنین برخی از سیاستمداران و دیپلمات‌های خوب خود را از دست دادیم، ضمن آنکه در این فاجعه حدود ۱۱ نفر از روحانیون کاروان‌ها و ۱۷ نفر از مدیران کاروان‌ها که دو نفر از آن روحانیون جانباز بودند به لقاالله شتافتند.
وی افزود: این در حالی است که هنوز خبری از آقای رکن آبادی نداریم و چند دقیقه پیش به ما خبر دادند که وسایل همراه ایشان شناسایی شده است.
حجت الاسلام قاضی عسکر همچنین با بیان اینکه من چند روز بعد از حادثه از حیث روحی بسیار در فشار بودم، گفت: ما باید مدیریت می‌کردیم در صحنه. با کوچک‌ترین حادثه چه بسا که اصلاً نظام حج از هم می‌پاشید اما همکارانمان با قوت فاجعه را مدیریت کردند.
وی با اشاره به مشکلاتی که نیروهای سعودی برای شناسایی پیکر جانباختگان و حتی مجروحان برای گروه ایرانی ایجاد می‌کرد، اظهار داشت: بعد از سخنرانی مقام معظم رهبری و هشدار ایشان بود که سعودی‌ها واقعاً حساب کار دستشان آمد و این بیان معظم له بلافاصله تأثیر مستقیم در ادامه پیگیری‌ها گذاشت.
نماینده ولی فقیه در حج و زیارت با اشاره به سفر وزیر بهداشت به عربستان گفت: دکتر هاشمی نیز با وزیر بهداشت عربستان جلساتی داشت و قول همکاری‌هایی دادند، اما هنوز هم متأسفانه‌گاه کارشکنی‌ها و اذیت‌هایی می‌کنند و مایه تأسف است که هنوز حدود ۶۵ نفر مفقود هستند و خبری از جنازه‌های آنها نداریم.
حجت الاسلام قاضی عسکر بیان داشت: مجموعه تحقیقات را کامل می‌کنیم و بعد از بازگشت زائران پیگیری خواهیم کرد. با تعامل قوه قضاییه و وزارت خارجه این کار را دنبال می‌کنیم هر چند شاید به جهت نفوذ و پول آل سعود چندان نتوان از طریق بین المللی قضیه را به نتیجه مطلوب رساند.
حج را نمی‌شود تعطیل کرد
وی تصریح کرد: با این وضعیتی که پیش آمده عمره ما هم که جنبه مستحبی دارد به این زودی راه نمی‌افتد و دلیلی هم ندارد که برای یک امر مستحب شاهد توهین به زائر ایرانی باشیم و امنیتی هم نداشته باشد، اما به هر حال حج تمتع که واجب است را نمی‌شود تعطیل کرد.
امیرالحاج ایرانیان افزود: آنچه مسلم است اینکه عربستانی‌ها باید در شیوه برگزاری حج، تجدید نظر کنند و دیگر این شیوه سنتی جواب نمی‌دهد؛ نمی‌شود سال‌های متمادی زیر خیمه با آن هوای گرم مراسم را برگزار کرد، ضمن آنکه وسعت و عرض خیابان‌های منا متناسب با جمعیت حال حاضر نیست.
