به گزارش قم نا ، شبهای نوزدهم، بیست و یکم و بیست و سوم ماه مبارک رمضان به لیالی قدر مشهور است،در تفسیر نمونه آمده است که شب قدر، به این جهت قدر نامیده شده که جمیع مقدرات بندگان در تمام سال، در آن شب تعیین می شود، ارزاق و سرآمد عمرها و امور دیگر در آن لیله مبارکه تفریق و تبیین می شود.
مرحوم علامه طباطبایی در تفسیر المیزان آورده است: ظاهر آن است که مراد از قدر، تقدیر و اندازه گیری است که خداوند در آن شب حوادث یک سال از قبیل حیات، مرگ، رزق، سعادت، شقاوت را مقدر می سازد.
در روایات آمده است که در شب قدر آنگاه که ملائکه فرود می آیند به محضر امام و حجت آن عصر شرفیاب شده و برنامه سال آینده (تا شب قدر بعد) را خدمت ایشان تقدیم می دارند؛در این باره امیرمومنان(ع) به ابن عبّاس فرمودند :شب قدر در هر سال هست، در آن شب، برنامه سال، فرود میآید و پس از پیامبر خدا(ص)، کسانی هستند که آن برنامه برعهده آنهاست.
ابن عبّاس گفت: آنان کیانند؟ و امیر مۆمنان(ع) فرمود: من و یازده نفر از نسل من، پیشوایانی مُحدَّث که از عالم غیب با آنان سخن گفته می‌شود.
همچنین در این باره در کتاب بصائر الدرجات، سعید بن یسار نقل می کند: پیش معلّی بن خُنَیس بودم که فرستاده امام صادق(ع) آمدند، به اوگفتم: از امام درباره شب قدر سوال کن. وقتی برگشت، به او گفتم: پرسیدی؟
گفت: آری؛ آنچه را خواستم و آنچه را نمیخواستم، به من خبر داد. فرمود: خداوند در آن شب، مقدّرات آن سال را حتمی میکند. سپس آن را [توسط ملائکه] به سوی زمین فرو می آورد.
پرسیدم: نزد چه کسی؟ فرمود: به کسی که میبینی (یعنی خدمت خود حضرت به عنوان امام آن عصر)
شب قدر دارای نعمات بسیاری برای مردم است در این شب خداوند قرآن برنامه جاودانه الهی برای زندگی انسان ها را نازل کرد، از امتیازات مهم شب قدر، نازل شدن قرآن به عنوان نسخه شفابخش و کامل ترین قانون برای اداره زندگی بشر است.
خداوند در قرآن مجید از شب قدر به بزرگی یاد کرده و سوره ای نیز به نام سوره قدر نازل فرموده است همچنین در سوره های دیگر از جمله دخان در باره این شب سخن گفته است.
خداوند در سوره مبارکه قدر می فرماید: ما قرآن را در شب قدر نازل کردیم ، در این باره ابن عباس می گوید: خداوند قرآن را به طور یک جا از لوح محفوظ به سوی آسمان دنیا در شب قدر نازل کرد و سپس جبرئیل آن را در طول بیست و سه سال به تدریج نازل می نمود.
در روایات اهل بیت(ع) به عظمت شب قدر بسیار اشاره شده است چنان که امام صادق(ع) در این رابطه می فرمایند: گرامی ترین ماه، ماه خداست که ماه رمضان است و قلب رمضان، شب قدر است.
انس بن مالک از پیامبر (ص) نقل کرده که فرمودند: ماه مبارک به شما رو آورده است و در این ماه شبی است که برتر از هزار ماه است و هر کس از فیض شب قدر محروم گردد، از تمام خیرات بی نصیب مانده است و محروم نمی ماند از برکات شب قدر، مگر کسی که خویشتن را محروم کرده است.
از امام باقر (ع) نیز درباره به وجود آمدن شب قدر نقل است: اگر خداوند کارهای مومنان را چند برابر نکند به سرحد کمال نمی رسند، اما از راه لطف کارهای نیکوی آن ها را چند برابر می فرماید تا کاستی هایشان جبران شود.
همچنین در جای دیگری از امام باقر(ع) در تفسیر لیله القدر خیر من الف شهر آمده است: رفتار شایسته ای مانند نماز، زکات و انواع کارهای نیک دیگر در شب قدر بهتر است از انجام این کارها، در هزار ماهی که شب قدر در آن وجود ندارد. اگر خداوند اجر و پاداش عمل بندگان خود را افزایش نمی داد، هرگز عمل یک شب به عمل هزار ماه نمی رسید. ولی خداوند نیکی های بندگان خود را چند برابر کرده است.
شب قدر دارای فضیلت های بسیاری است که نباید از آن غافل شد ،عبادت و احیای آن معادل بیش از هزار ماه است، خیرات و برکات الهی در آن شب نازل می‌شود، گناهان بخشوده می شود، رحمت خاص خدا شامل حال بندگان میگردد و فرشتگان و روح در آن شب نازل میگردند لذا باید از آن بهره مند شد.
درباره بخشایش گناهان در وسایل الشیعه از پیامبر اکرم(ص) نقل شده است که می فرمودند: کسی که در شب قدر به پاخیزد و آن شب را از روی ایمان و محاسبه و اخلاص بیدار باشد،گناهان گذشته اش بخشوده می شود.
همچنین در کنز العمال، از پیامبر خدا(ص) نقل شده است: هرکس که از فیض شب قدر محروم گردد، از تمام خیرات محروم و بی نصیب شده است و محروم نمی ماند از برکات و خیرات شب قدر، مگر کسی که با اعمال خویش خود را محروم کرده باشد.
در روایات مختلفی به اعمال شب قدر اشاره شده است در شب قدر به خواندن دعاهایی از جمله 'جوش کبیر'، 'دعای افتتاح' و 'ابوحمزه ثمالی' سفارش شده تا انسان با قرائت این دعاها به عشق بازی با معبود خویش بپردازد و تنها از او یاری بجوید و با توکل و امید به رحمت بی کران پروردگار، دلش را از غیر او تهی سازد.
در شب های قدر اعمال و عبادات بر دو نوع است: یکی اعمالی که در هر سه شب باید انجام داد و دیگر اعمالی که مخصوص به هر یک از شبهای قدر است از جمله غسل کردن، نماز خواندن، خواندن زیارتنامه حضرت سید الشهدا(ع)، قرآن و ادعیه خواندن و احیا.
*شب قدر شب اراده و اختیار است
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم با اشاره به اینکه شب قدر شب اراده و اختیار است گفت: خداوند به انسان اختیار داده است تا با اراده خویش برای آینده تصمیم بگیرد از این رو در شب قدر می تواند با دعا و برنامه ریزی برای زندگی خود تقدیرالهی را مقدر سازد.
حجت الاسلام و المسلمین محسن غرویان افزود: طبق روایات در شب قدر، سرنوشت افراد برای سال بعد رقم می خورد و این تقدیر حکیمانه هم در انسان هیچ گونه اجبار و سلب اختیاری به وجود نمی آورد.
وی ادامه داد: از این رو انسان باید در این شب با نگرشی به زندگی خویش به دنبال جبران نقاط ضعف و رفع رذایل اخلاقی و اجتماعی خویش بگردد و با توبه کردن در مسیر اطاعت و بندگی خداوند حرکت کند.
استاد حوزه علمیه، با بیان اینکه شب قدر در ماه مبارک رمضان اوج بندگی است گفت: در این شب مردم با راز و نیاز به درگاه خداوند متعال دست نیاز و سعادت مندی را بلند می کنند و با جلا دادن روح و جان خویش آن را آماده پذیرایی از رحمت ها و الطاف الهی می کنند.
وی افزود: در شب های قدر درهای رحمت الهی به روی بندگان گشوده می شود و ملائک به سوی زمینیان می آیند تا به ثبت اعمال مردم بپردازند؛ شبی که در آن طبق روایات دینی و آیات قرآنی ثواب اعمال آن چندین برابر می شود از این رو باید از این فرصت بهره مند شد و با شناخت این شب ها و اعمال در مسیر بندگی الهی قدم برداشت.
*تقدیر عملی و برنامه روزانه بشریت در شب قدر مقدر می شود
رییس دانشگاه ادیان و مذاهب با بیان اینکه تقدیر عملی و برنامه روزانه بشریت در شب قدر مقدر می شود گفت: در این شب اعمال مردم بر آنها عرضه می شود و برنامه زندگی آنها از جمله حوادث، خیر و شادی ها و سایر موارد تنظیم می شود.
حجت الاسلام و المسلمین ابوالحسن نواب افزود: هر چه را که انسان در این شب از خداوند بخواهد به او می دهد و حاجت او را برآورده می سازد و برای یک سال او برنامه ای را که برای آن خود را آماده ساخته است مقدر می سازد.
وی با اشاره به اینکه شب قدر شب نزول قرآن است گفت: اگر ما مسلمانان بدانیم که اصل اسلام بر 2 اساس کتاب قرآن و سنت مبتنی است و با تبعیت از آن به زندگی خویش سر و سامان دهیم به سعادت دنیوی و اخروی دست خواهیم یافت.
وی افزود: دستورالعمل زندگی بشریت در کتاب جامع و کاملی از جمله قرآن در شب قدر بر ما نازل شده است چراکه قرآن برنامه سعادت و راهنمای مسیر بندگی انسان ها است و چگونگی حرکت کردن در شاهراه عبودیت را به انسانها می آموزد و با بیان موانع و مشکلات نسبت به آنها هشدار داده است.
*احیای شب های قدر، بیداری چشم دل است
عضو هیات رییسه مجمع نمایندگان طلاب حوزه علمیه قم با اشاره به اینکه احیای شب های قدر، بیداری چشم دل است گفت: شب قدر یکی از لیالی مهم در اسلام است که نزول قرآن بر قلب پیامبر است و همه اولیای الهی و علما این شب را احیا کرده اند ضمن اینکه به بیداری چشم در این شب نباید اکتفا کرد و به بیداری چشم دل و عقل باید پرداخت.
حجت الاسلام والمسلمین سید جلال رضوی افزود:در این شب باید با طهارت باطنی و ظاهری و پاکی روح و جان برای بندگی به درگاه خداوند اعلام آمادگی کرد و با زدودن رذایل اخلاقی از درون خویش به سمت عبودیت رهسپار شد.
وی با بیان اینکه باید در این شب بر آیات قرآن تدبر کرد گفت: سبک زندگی اسلامی با اقتباس از قرآن و سیره معصومان است از این رو باید با نگرش و تامل در آیات قرآن از آن بهره مند شویم.
رضوی افزود: شب قدر که در آن قرآن نازل شده، مبدا تمام خیرات و برکات و سرچشمه نیکی ها و خوبی ها است. شبی است که مقدرات جهان بشریت با نزول قرآن در آن استحکام می پذیرد و مشخص می شود.
عضو هیات رییسه مجمع نمایندگان طلاب حوزه علمیه قم افزود: در این شب باید برای تعجیل در فرج امام زمان(عج) دعا کرد تا با ظهور عدالت مندانه خویش به خونخواهی اهل بیت(ع) و عدالت گستری در جهان بپردازد و جهان را از تاریکی به نور رحمت و الهی روشن سازد.
منبع : ایرنا
