بانک‌ها چه زمانی صدای مراجع را خواهند شنید؟
بارها مراجع عظام و علما در دیدارهای خود با متولیان بانکداری و اقتصادی ایران دغدغه خود را در این رابطه بیان داشته‌اند ولی متأسفانه گوش شنوایی در مورد این اشکالات بزرگان دین انگار به‌نوعی وجود ندارد.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی خبر قم ، " بارها گفتیم که دیرکردی که توسط بانک‌ها از مردم اخذ می‌شود، ربا و حرام است اما متأسفانه مسئولان به این امر توجه نکرده‌اند."
این‌ها گوشه‌ای از سخنان آیت‌الله نوری همدانی در دیدار رئیس سازمان اوقاف و امور خیریه کل کشور با ایشان است که فرمودند و قبلاً هم ایشان در مورد اخذ جریمه معوقات بانکی یا دیرکرد توسط بانک‌های کشور تذکراتی داده بودند.
ایشان پیش‌تر هم در این مورد گفته بودند: "دیرکرد در بانک‌ها حرام است و نوعی رباخواری محسوب می‌شود، مگر اینکه از ابتدا شرط شود که اگر درزمانی معین اقساط پرداخت نشد این میزان جریمه می‌شوید، نه اینکه بابت هر ساعت یا روز تأخیر جریمه در نظر گرفته شود."
این دغدغه آیت‌الله نوری همدانی بارها توسط دیگر مراجع عظام تقلید هم تذکر داده‌شده بود به نحوی که آیت‌الله مکارم شیرازی نیز دراین‌باره می‌گوید: " در رابطه با مسئله اخذ جریمه‌های دیرکرد اقساط بارها و بارها تذکر داده‌شده ولی نمی‌دانیم چرا آن را به صورت ریشه‌ای حل نمی‌کنند."
ایشان همچنین می‌افزاید: جریمه دیرکرد برای کسی است که توانایی پرداخت اقساط را دارد اما نمی‌خواهد بدهد، نه برای کسی که توانایی مالی ندارد و بانک‌ها باید ملاحظه افرادی که بضاعت مالی‌شان کاسته شده است، داشته باشند.
آیت‌الله جوادی آملی نیز در مورد اخذ دیرکرد بیان دارد: تأخیر دیرکرد حرام است و حقوقی که از این طریق پرداخت می‌شود نیز حرام است. بانک‌ها این پول را از مردم می‌گیرند و به کارمندان خود به عنوان حقوق می‌دهند.
آیت‌الله سبحانی یکی دیگر از مراجع نیز دراین‌باره می‌گوید: اخذ جریمه دیرکرد حرام است و مسئولان نظام بانکی فکری کنند تا این نوع مشکلات کم شود.
آیت‌الله علوی گرگانی نیز علاوه بر انتقاد نسبت به اجرایی شدن برخی برنامه‌ها در بانک‌ها، آن را مطلوب ندانسته و ابراز داشت:" برنامه‌ای مانند اخذ دیرکرد مردم و جامعه را فلج کرده است."
در استفتائی که از آیت‌الله سیستانی هم در این مورد گرفته‌شده است ایشان اخذ این دیرکرد را حرام و مانند اخذ ربا دانسته‌اند.
بارها مراجع عظام و علما در دیدارهای خود با متولیان بانکداری و اقتصادی ایران دغدغه خود را در این رابطه بیان داشته‌اند ولی متأسفانه گوش شنوایی در مورد این اشکالات بزرگان دین انگار به‌نوعی وجود ندارد و همانند این تکه کلامی که سال‌هاست باب شده است که بانک‌ها خودمختارند و هیچ‌کس حریف آن‌ها نمی‌شود به نحوی تداعی‌کننده همین نکته است.
این دغدغه حتی در دیدار با ولی‌الله سیف رییس بانک مرکزی هم بیان شد و سیف در همین دیدارها می‌گوید: در مورد پرداخت به‌موقع تسهیلات که بر اساس ضوابط تصویب‌شده شورای نگهبان است وجه التزام داریم. وجه التزام در مورد مشتریانی است که توانایی پرداخت اقساط را دارند، اما عامدانه پرداخت نمی‌کنند اما افراد نیازمندی نیز مشاهده می‌کنیم که برای اقساط دچار مشکل پرداخت هستند و به همین دلیل جریمه دیرکرد نیز به آن‌ها تعلق می‌گیرد و ما در این زمینه نیاز به بازنگری داریم و امیدوارم بتوانیم این دو بخش افراد را تفکیک کنیم.
با نگاهی به انتقادهای وارده از طرف علما و مراجع درمی‌یابیم، بانکداری ما در شرایطی برچسب بانکداری اسلامی را بر دوش خود دارد، که به نظر در خیلی موارد نتوانسته مطابق با معیارهای اسلامی عمل کند!
در پایان به نظر می‌رسد عزم جدی در به کرسی نشاندن دغدغه مراجع در مورد اخذ دیرکرد تسهیلات در بین بانک‌های عامل وجود ندارد و یکه‌تازی بانک‌ها در این زمینه بر همان خودمختاری این قطب این روزهای اقتصاد کشور صحه می‌گذارد و امید پایان دغدغه مراجع توسط بانک‌ها مانند رؤیایی بیش‌تر به نظر نمی‌رسد.
منبع: قم فردا