به گزارش پایگاه اطلاع رسانی خبر قم ، آیت‌الله ابوالقاسم علیدوست با اشاره به کمیسیون فقه و حقوق اسلامی سومین کنگره علوم انسانی اسلامی گفت: یکی از پرسش‌های اساسی درباره دانش فقه آن است که ظرفیت‌های فقه برای مواجهه و پاسخگویی به مسائل نوپیدا چیست؟ البته پاسخی باید ارائه شود که مطابق هنجارهای اجتهاد باشد، به هدف کشف شریعت فعال باشد و به نظام‌سازی بیانجامد. به راستی فقه چه ظرفیتی برای پاسخی با این ویژگی‌ها دارد.

وی در ادامه اشاره کرد: خداوند گستره شریعت را وسیع و سایه‌افکن بر بیشتر شئون بشری قرار داده است، از این رو نظامندی و هماهنگی از لوازم ضرور آن است. متصدیان استنباط برای کشف این شریعت نظام‌مند باید تلاش کنند نه اینکه از گستره کشف خارج شده و در جستجوی عذری موجه نزد خداوند باشند و نه اینکه به قانون‌گذاری اقدام کنند و با توحید در تقنین در تعارض قرار بگیرند.

علیدوست در ادامه یادآور شد: برای کشف شریعت باید از منابع معتبر بهره گرفت، این منابع منحصر در ادله اربعه هستند از این رو چشم دوختن به منبع‌واره‌های بی‌بنیان، بی‌راهه‌ای است که به کشف شریعت نمی‌انجامد. در عین حال دنیای معاصر، مسائلی نوپیدا به ارمغان آورده است که به راحتی مصداقی از مصادیق عمومات، اطلاقات و قواعد کلان کهن نیست از این رو باید به ظرفیت‌های نهفته در فقه توجه شایان کرد تا به کشفی فنّی و کارآمد برسیم.

رئیس انجمن فقه و حقوق حوزه علمیه قم افزود: برخی از این ظرفیت‌ها عبارتند از عقل، نصوص قرآنی عام و نصوص روایی قاعده ساز. در میان برخی از منبع‌واره‌ها ظرفیت‌هایی است که با تکیه به منابع استنباط، شکوفا می‌شود مانند عرف و مصلحت. برخی از نصوص هستند که ظرفیت تفسیری برای نصوص مبین شریعت دارند مانند نصوص مبین مقاصد. شکوفایی این نیروهای نهفته در کنار نظام‌وار دیدن شریعت، دانش فقه را در برابر مسائل دنیای معاصر پاسخگو خواهد کرد، بدون آنکه نیاز به خروج از ضوابط اجتهاد باشد.

وی بیان کرد: دانش فقه (نظام استنباط) قابل ترمیم، تکمیل و توسعه (نظام تحول متکامل) است و اجتهاد در اجتهاد به معنای فوق صحیح است و گرنه معنای صحیحی نخواهد داشت.

منبع : فارس