ریزگردها مهمان ناخوانده این سالهای هوای شهر قم هستند که بیرون راندن آنها جز با مشارکت همه دستگاههای مسئول و اختصاص اعتبارات ملی امکانپذیر نخواهد بود.
به گزارش قم نا ، قم شهری است نیمه کویری که از نظر آب و هوایی جزو مناطق گرم و خشک ایران محسوب میشود به ویژه تابستانهایی داغ و خشک که دمای هوا مطابق آنچه اداره کل هواشناسی اعلام میکند حدود 45 درجه و رطوبت نسبی هم کمتر از 10 درصد، با منابع آبی و پوشش گیاهی محدود، آبهای زیرزمینی شور و بدتر از همه، گرد و خاکی که هر روز بیشتر در آسمان به چشم میخورد.
مشکل ریزگردها چند سالی است که در قم کاملا احساس میشود؛ پدیدهای ناهنجار که بر اثر عوامل طبیعی و انسانی بروز و ظهور یافته و هر روز بر ابعاد آن افزوده میشود، زمانی اصل آن به خارج از کشور و ناشی از مشکلات سراسر کشور عنوان میشود و در مقاطعی هم بحث از خشک شدن زمینهای اطراف و از بین رفتن پوشش گیاهی آنها به عنوان یکی از عوامل این موضوع به میان میآید.
در برخی مواقع هم راه حلهایی میانمدت و بلندمدت برای این مشکل ارائه شده که شامل ایجاد کمربند سبز در اطراف شهر و تلطیف هوای قم بدین طریق است؛ راهکاری که شاید نتوان به سرعت آن را اجرایی کرد و نتیجهاش را دید.
این مشکلی است که احمد امیرآبادی نماینده قم در مجلس شورای اسلامی هم بر آن صحه میگذارد و میگوید: «دریاچه نمک و حوض سلطان در حال حاضر وضعیتی بحرانی دارد و در این بین خشکسالیهای چند ساله اخیر، تغییر اقلیم و قطع حقابههای زیستمحیطی موجب شدهاند این دو نقطه بر خلاف سابقه جغرافیایی خود، به کانونهای بحرانی گرد و غبار تبدیل شوند به همین دلیل استفاده از اعتبارات استانی و ملی در راستای کاهش این خطر و جلوگیری از بیابانزایی استفاده کرد».
رضا بهشتی کارشناس حفاظت محیط زیست هم در این باره عقیده دارد در گذشته این دو دریاچه در فصول آبی، دارای ذخیره کافی بودند و در تابستانها نیز به کانونی از خاک تبدیل نمیشدند؛ وی میافزاید: «هر چند در دهههای گذشته، دمای قم در طول فصول گرم سال تا این حد افزایش نمییافت ولی در مجموعه توزیع روانآبها و کنترل حقابهها سبب شده بود دریاچه نمک و حوزه سلطان هم در موقعیتهای فصلی مناسب دارای ذخیره کافی باشند و خود عاملی برای تولید گرد و خاک در فضای شهر قم نشوند اما در این سالها شاهد بروز مشکلاتی هستیم که نتیجه عدم آیندهنگری در دهههای قبل بوده و امروز هم اگر فکری به حال این موضوع نشود، در آینده با مشکلات بیشتری دست به گریبان خواهیم بود».
در این زمینه با سید رحمان دانیالی، مدیرکل حفاظت از محیط زیست استان قم به گفتوگو نشستیم؛ وی گفت: «تسریع در حل مشکل ریزگردهای استان قم یکی از ضروریات به شمار میرود زیرا چالش گرد و خاک در فضای شهر قم که جزو مناطق زیارتی کشور به شمار میرود و سالانه میلیونها نفر را به خود جذب میکند، در آینده نه چندان دور مشکلات بیشتری به وجود خواهد آورد.
در این زمینه نیازمند برنامهریزی جامع و مدون، پیگیری در سطح ملی و جذب اعتبارات کافی هستیم تا بتوانیم طرحهایی ممکن و مدیریتشده را به مرحله اجرا درآوریم زیرا عقیده داریم توانمندیها و ظرفیتهای خوبی در حوزه محیط زیست استان قم وجود دارد که در صورت ایجاد هماهنگی و مشارکت همه دستگاههای مسئول میتوان نسبت به بهبود شرایط موجود امیدوار بود؛ رسیدن به سطح مطلوبی از شاخصههای زیست محیطی در استان قم نیازمند همین همدلی و مشارکت است تا بتوانیم ضمن برخورد با واحدهای آلاینده غیرمجاز و پیگیری برای دفع اصولی پسماندها، به حل مشکل ریزگردها هم اهتمام ورزیم».
این همان چیزی است که امیرآبادی، نماینده قم در مجلس بر آن تاکید دارد؛ وی میگوید: «لازم است در این شرایط با اجرای طرحهای آمایش سرزمینی، شاخصههای زیستمحیطی را در مسیر توسعه صنعتی و کشاورزی استان قم مد نظر قرار داد و از پیشرفت پدیده ریزگردها جلوگیری کرد؛ این یک وظیفه همگانی است که خود را نسبت به حفظ و حراست از محیط زیست مسئول بدانیم و در این بین، دستگاههای اجرایی هم باید با همه قدرت در راستای تحقق این امر، همدل و همکار باشند؛ به یقین برخورد جدی و قاطع با واحدهای آلاینده محیط زیست در کنار اقدامات پیشگیرانه، راهکاری اساسی در حل مشکل ریزگردها بوده و البته نباید در زمینه برخورد با متخلفان، تبعیض قائل شد».
امیرآبادی در مورد تخصیص اعتبارات لازم در این زمینه هم عنوان کرد: «لازم است اعتبارات لازم از محل ردیفهای استانی و ملی به منظور انجام برنامهها و اقدامات موثر در حوزههای گوناگون زیست محیطی ویژه استان قم در نظر گرفته شوند».
این روزها سخن از احیای دریاچه ارومیه و تلاش دولت برای این کار زیاد به میان میآید، اقدامی پسندیده که میتواند الگویی برای سایر نقاط کشور نیز باشد، دریاچه نمک و همچنین حوض سلطان هم نقشی مشابه دریاچه ارومیه برای قم دارند و اگر به کلی خشک شوند، آنگاه محیط زیست قم چیزی برای از دست دادن نخواهد داشت.
البته اجرایی کردن دیگر راهکارها همچون کمربند سبز در اطراف شهر قم هم نباید به دست فراموشی سپرده شود چه اینکه به هر حال، توسعه فضاهای سبز شهری و حاشیه شهر، یکی از سیاستهای اساسی دولت و شهرداریها بوده و میتواند علاوه بر جلوگیری از بروز مشکل ریزگردها، به تلطیف هوای شهر و افزایش سرانه فضای سبز شهری قم و رسیدن به آن به استانداردهای ملی و جهانی کمک کند.
منبع : فارس