در استانی مانند قم که شهر علم نامیده می‌شود تنها حدود یک سال است که به طور جدی شیوه هوشمندسازی مدارس اجرایی شده و هم اکنون نیز کمبود بودجه آموزش و پرورش سدی در راه تکامل آن نهاده است.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی خبر قم ، این روزها پیشرفت‌‌هایی در حوزه آی تی ظهور می‌کند که قابل اغماض نیست، به گونه‌ای که برداشتن هر گام به جلو در عصر حاضر از ظهور پدیده‌ای نو و سیستمی مدرن متشکل از سخت‌افزارها و نرم‌افزارهای پیچیده خبر می‌دهد و رفاه در زندگی این دوران را مستلزم بهره‌مندی از این سیستم‌های نوین می‌کند.
اما از سویی دیگر در آستانه هزاره سوم که موضوع تعلیم و آموزش در جوامع بشری از اهمیت فزونی برخوردار شده است، نقش تجهیزات کمک آموزشی و بهره‌مندی از تکنولوژی آموزشی کمتر از خود آموزش به نظر نمی‌رسد.
در قرن حاضر تأثیرپذیری وضع آموزش کشورهای توسعه یافته از تجهیزات فناوری نوین ارتباطی سایر کشورهای در حال توسعه از قبیل کشور ایران را بر آن داشت تا امر «هوشمندسازی مدارس و مجتمع‌های آموزشی» را در زمره مهمترین طرح‌های خود قرار دهد و در چند سال اخیر به‌صورت آزمایشی با پیاده سازی اینگونه طرح‌ها گام‌هایی در ارتقای سطح علمی مدارس بردارد.
اجرای این طرح ابتدا در مدارس شهرهای بزرگ آغاز شد به گونه‌ای که دیگر خبری از تخته‌های گچی قبل از قرن بیستم نبود و پس از جایگزین شدن تخته‌های سفید در اواخر قرن بیستم، تلفیقی از تخته وایت برد با صفحه نمایش پروژکتور تخته‌ای جایگزین شد که قابلیت اتصال به رایانه را نیز داشت.
*لزوم ورود تکنولوژی به مدارس امروزی
پس از برداشتن نخستین گام در هوشمندسازی مدارس کشور گام‌های بعدی نیز در تکامل این پیشرفت بلندتر برداشته شد چرا که دیگر سیستم‌های آموزشی سنتی با روش‌های نوین آموزش همخوانی نداشتند و به مصاف الکترونیکی شدن جوامع بشری در تمام عرصه‌ها آموزش و پرورش هم برای عقب نماندن از فناوری اطلاعات و ارتباطات، اقدام به هوشمندسازی همه جانبه آموزش کرد.
متخصصین این حوزه معتقدند دانش آموزان امروز در نیازهای اشتغال، میزان توقعات، تمایل به فراگیری اطلاعات بیشتر، اعتماد به نفس، استقلال در یادگیری مطالب و هوش بالاتر نسبت به دانش‌آموزان گذشته بسیار تغییر کرده‌اند.
از این نظر است که رقابت در صنعت آموزشی در برآورده کردن این گونه نیازها شدیدتر شده و تنها هدفش ایجاد نسل جدیدی از دانش آموزان است که هم در تجربیات آکادمیکشان کاملاً مسلط بوده و هم به گسترش توانایی‌هایشان به واسطه اندوخته‌های آکادمیک و عملی علاقمند باشند.
اما در اجرای هر طرحی در ابتدا برنامه ریزی جدی لازم است و همین طرح هوشمندسازی مدارس نیز باید به‌طور صحیح از سایر کشورها الگو برداری شود و موقعیت پیشرفت تحصیلی دانش آموزان را مهیا سازد.
اگرچه این طرح از سال 90، 91 با هوشمندسازی 20 درصد مدارس کشور جایگزین روش‌های سنتی آموزش آغاز شد اما در استانی مانند قم که شهر علم نامیده می‌شود تنها حدود یک سال است که به طور جدی این شیوه اجرایی شده و هم اکنون نیز کمبود بودجه آموزش و پرورش سدی در راه تکامل آن نهاده است.
اما بهترین کسانی که می‌توانند در خصوص وضعیت و مزایا و معایب این طرح سخن بگویند دانش آموزان هستند. نیما خلجی یکی از دانش آموزان تیزهوش پایه چهارم متوسطه رشته تجربی در ارتباط با آموزش نوین می‌گوید: سال 91 شاهد ورود تکنولوژی نوین به مدرسه بودیم، بهره‌مندی از ویدئو پروجکشن در تدریس درس زیست و شیمی علاقه ما را به این دروس دوچندان کرد و در پایان ترم شواهد آن به وضوح مشخص بود.
خلجی ادامه داد: با ورود این فناوری نوین فرآیندهای یاددهی و یادگیری دانش آموزان تقویت شد و محیطی برای ارتقای مهارت‌های کلیدی دانش آموزان در عصر پیشرفته امروز فراهم شد.
وی ضمن اشاره به چند برابر شدن کیفیت آموزشی اظهار کرد: اگرچه پس از یک ترم شاهد موارد مقبولی از تأثیر این فناوری بودیم اما پس از مدتی کمبود بودجه مدرسه مانع توسعه این روند شد به‌گونه‌ای که در سال گذشته تنها برخی از کلاس‌ها دارای برد هوشمند بودند و رشته‌های انسانی از آن بی بهره بودند.
این محصل به لزوم برگزاری دوره‌های آموزشی ویژه معلمان در استفاده از وسایل تجهیزاتی اشاره کرد و گفت: نداشتن آشنایی کافی برخی معلمان با نرم افزارهای آموزشی موجب هنگ کردن و یا کندشدن سرعت عمل سیستم‌های الکترونیکی می‌شود حتی گاهی در درک مطالب دانش آموزان سوء تفاهم ایجاد کرده و نتیجه عکس می‌دهد.
*وقتی فناوری نوین آموزشی نتیجه عکس می‌دهد
یکی از معلمان دوره ابتدایی که در مدارس عادی تدریس می‌کند پیرامون فرهنگ سازی هوشمندشدن مدارس اظهار کرد: اگرچه طرح هوشمندسازی مدارس تنها با هدف توسعه رویکردهای مهارت‌های دانشی و کارآفرینی دانش همراه است اما این طرح در قم فقط در مدارس شاهد، غیرانتفاعی، نمونه دولتی و برخی مدارس خاص اجرایی شده و باقی مدارس عادی از آن بی بهره‌اند.
«محمد.ح» قوانین و مقررات در وزارت آموزش و پرورش استان را علت عمده مشکلات پیش روی هوشمندسازی مدارس بیان کرد و گفت: ساختار و تشکیلات مدارس استان اغلب سنتی است و در اکثر آنها فناوری اطلاعات جایی ندارد. با توجه به اینکه مدرسه هوشمند باید بر مبنای کنترل، نظارت و ارزشیابی مبتنی بر فناوری رایانه ساماندهی شود در ابتدا باید بسترهای قانونی مورد نیاز مهیا شده و سپس تجهیزات اضافه شود.
وی در ادامه به برخی دیگر از مشکلات پیش روی این فناوری در استان اشاره کرد و گفت: نداشتن تسلط کافی دانش آموزش به زبان انگلیسی، همگانی نبودن فرهنگ استفاده از تکنولوژی نوین در خانواده‌ها، ضعف اقتصاد مالی در بین خانواده‌ها، نداشتن انگیزه خلاقیت و ابتکار در بین دانش آموزان، حجم بالای کلاس‌ها در برابر تجهیزات محدود و در آخر نبود بودجه کافی آموزش و پرورش همگی در کند شدن رشد تکنولوژی تأثیرگذار بوده‌اند.
هوشمندسازی مدارس نیازمند بودجه کلان
اگرچه اینگونه مشکلات ناهمواری‌هایی در مسیر پیشرفت تکنولوژی آموزشی استان قم فراهم آورده اما این روند هنوز متوقف نشده و با وجود کم و کاستی‌های بودجه در حال توسعه است و شاید سال‌ها زمان ببرد تا به نتیجه دل به خواه شهروندان برسد.
حمید شیخ‌الاسلام مدیر کل آموزش و پرورش استان سیر بسوی هوشمند سازی کامل مدارس را در بستر تخصیص بودجه ای کلان حتمی می‌داند.
وی ضمن اشاره به اینکه برخی سیاست‌های کلی با سیاست‌های ادارات جزء مطابقت ندارد، اظهار کرد: از یک سو هوشمندسازی مدارس مد نظر ماست و از سوی دیگر با کمبود بودجه روبه‌رو هستیم که این دو متناقض یکدیگر هستند.
وی در ادامه هزینه‌های مرمت مدارس را عامل کاهش بودجه اداره بیان کرد و گفت: علاوه بر هزینه‌های جداسازی برخی از مقاطع تحصیلی، آموزش و پرورش در تعمیر و نوسازی مدارس استان هزینه‌های بالایی متحمل شده که این امر مانع تخصیص بودجه مازاد به بخش هوشمندسازی مدارس می‌شود.
اما اینطور که به نظر می‌رسد هنوز زیر ساخت‌های لازم مهیا نشده و شیوه آموزشی سنتی حکمفرماست و تجهیزات فناوری نوین به برخی از مدارس استان اضافه شده که همین عامل بسیاری از مشکلات آموزشی استان است.
در اجرای چنین طرح‌هایی باید ابتدا زیرساخت‌های لازم را در مدارس مهیا کرد تا دیگر خبری از مدارس کهنه و فاقد امکانات رفاهی نباشد و پس از آن ارائه تجهیزات آموزشی مورد توجه باشد تا در آینده‌ای نزدیک شاهد خبرهای خوشایندی در این راستا باشیم.
==============
گزارش از فریبا خسروی
منبع : فارس