شاید بتوان گفت در سالیان خیلی دور که گونههای جانوران به کم رنگی امروز نبود شکار یک سرگرمی مهیج به حساب میآمد اما امروزه این کار هدفی جز نابودی زیستگاهها و انواع گوناگون حیوانات به خصوص برای گونههای کم یاب دنبال نمیکند.
به گزارش قم نا ، در زندگی کنونی با وجود آگاهیهای همگانی هنوز هستند انسانهایی که شکار را نه از برای تهیه مایحتاج زندگی بلکه به عنوان تفریح و یکی از جذابترین بخشهای زندگی خود تلقی میکنند.
شاید بتوان گفت در سالیان خیلی دور که گونههای جانوران به کم رنگی امروز نبود شکار یک سرگرمی مهیج به حساب میآمد اما امروزه این کار هدفی جز نابودی زیستگاهها و انواع گوناگون حیوانات به خصوص برای گونههای کم یاب دنبال نمیکند.
بسیار جای نگرانی است که طی چند ده سال گذشته تقریبا نیمی از انواع گونههای حیوانی در کشور ما رو به انقراض نهادهاند. در این میان استان قم نیز با وجود زیستگاههای متنوع، کاهش چشمگیر این گونهها را در خود به خوبی احساس میکند.
همین چند روز پیش بود که یک قلاده روباه بازمانده از گونههای کم یاب جانوری در استان کشته شد و تلاش دامپزشکان و کارشناسان نتیجهای نداشت.
محمدرضا عابدی مقدم رئیس اداره نظارت بر حیاط وحش حفاظت محیط زیست قم اظهار کرد: باز هم در پشت پرده این واقعه تلخ یک انسان نقش داشت و این روباه که در پادگان نظامی قم گرفتار شده بود توسط سربازان مورد آزار قرار گرفت که تلاش مسئولان چاره ساز نبود و جراحت زیاد جان او را گرفت.
عابدی مقدم با ابراز تأسف از این وقایع تلخ از مردم فهیم استان خواست آگاهی و بینش خود را در این زمینه افزایش دهند و در حفظ و بقای محیط زیست خود احساس مسئولیت داشته باشند تا دیگر شاهد وقایع اینچنینی نباشیم.
در بازدید از برخی زیستگاههای طبیعی استان برایمان روشن شد که دیگر زیستگاههای طبیعی استان شور و صفای گذشته را ندارد. در گذشته استان قم به دلیل تنوع بالای زیستگاههای حیوانی بسیار مورد بازدید دوستداران طبیعت بود اما امروزه به علت شکار بیرویه حیوانات زیستگاهها خالی از انواع گونهها شدهاند.
اما اداره کل حفاظت از محیط زیست استان نیز دست روی دست نگذاشته و تا به امروز کم و بیش اقداماتی در زنده نگهداشتن این بقایا انجام داده است، از جمله با افزایش دوربینهای امنیتی و حفاظتی در مناطق زیستگاهی تا حد قابل ملاحظهای امنیت این مناطق فزونی یافته و با پیشرفت تکنولوژی و افزایش محیط بانان در بهبود مدیریت زیستگاهها گام برداشته است.
به سراغ یکی از محیط بانان فعال در یکی از زیستگاههای استان رفتیم و از برخی راهکارهای اجرایی آن مطلع شدیم؛ رضا سلیمی گفت: جهت مدیریت همه عرصههای حفاظت شده استان این مناطق به بخشهای مختلف شامل منطقه امن، منطقه حفاظتی، تفرج گسترده و... تقسیم شده است.
وی همچنین نقش کمپینها را در حمایت از حیات وحش استان موثر دانست و گفت: ارائه این طرح از سوی سازمان حفاظت محیط زیست نخستین اقدامی بود که علاوه بر حفاظت از مناطق ذکر شده امنیت تنوع زیستی را به همراه داشت.
وی ادامه داد: حیات وحش استان اصلیترین بحران این روزهای قم است لذا وجود کمپین برای حفاظت و مراقبت از آن الزامی است تا دیگر در این زمینه نگرانی احساس نشود.
این محیط بان گفت: تاکنون حدود 95 درصد گونههای حیات وحش استان منقرض شدهاند و از آنجا که این گونهها گنجینههای نفیس محیط زیست محسوب میشوند باید همه تلاش خود را برای حفظ درصد باقیمانده به کار گیریم.
سلیمی بیان کرد: محیط زیست استان طی چندسال اخیر شاهد اتفاقات ناگواری بود که موجب شد تنها حدود 25 درصد از انواع گونههای جانوری باقی بمانند.
وی تنوع آب و هوایی را تنها علت باقی ماندن همین 25 درصد از انواع حیوانات دانست.
گزارشات حاکی از آن است چنانچه اقدامی مناسب در این زمینه صورت نگیرد نسل آینده ما از وجود همین درصد از گونههای جانوری هم بی نصیب میماند و لازم است با مباحثی که پیرامون محیط زیست دنبال میشود بهصورت کاملا جدی موجبات شناخت هرچه بیشتر حیات وحش و نحوه حفاظت از آن و جلوگیری از تخریب زیستگاهها را فراهم آوریم.
اگرچه در چند ماه گذشته آمار گونههای حیات وحش استان حاکی از وجود 56 گونه پستاندار،190 گونه پرنده،43 گونه خزنده، دو گونه ماهی آب شیرین و 720 گونه گیاهی بود اما سرشماری تابستانه حیات وحش با حضور جمع کثیری از محیط بانان، مسئولان و دوستداران طبیعت چند روزی است که آغاز شده است تا این اطلاعات تکمیلتر شود.
رحمان دانیالی مدیرکل حفاظت محیط زیست استان گفت: در خصوص جمع آوری دقیق آمار این گونههای کمیاب روشهای علمی و نرم افزارهای رایانهای بهکار گرفته شده تا از این طریق حراست هوشمندانه از محیط را شاهد باشیم.
وی نقش محیط بانان و دوستداران محیط زیست و طبیعت را بسیار کارساز تلقی و خاطرنشان کرد: زحمات محیط بانان برای حفاظت از گونههای حیوانی و منابع طبیعی بسیار جای تقدیر دارد چرا که با تمام مشقت موجود با دلسوزی تمام از محیط خود حفاظت میکنند.
انسان امروزی برای رسیدن به لذت و تفریح خود به هر کاری مانند آلوده کردن محیط پیرامونش، قطع درختان و... دست میزند اما انقراض نسل جانوران از جبران ناپذیرترین این اقدامات است که به نوعی نابودی بقای انسان را به همراه دارد.
همان اندازه که باید فرهنگ تک سرنشینی را در خیابانهای پرتردد شهر به منظور استشمام هوای پاک حذف کنیم باید گریبان شکارچیان و قاتلان حیات وحش را به منظور جلوگیری از شکار غیرمجاز و حفظ طراوت محیط بگیریم و باید این لذت شکار را که به خیال خود در سرشت آدمی نهفته و موجب نزدیکیاش به طبیعت می شود، به فراموشی بسپاریم.
اگرچه شکار حیوانات را علت اصلی انقراض حیات وحش برشمردیم اما عوامل متعددی نظیر آلودگیهای محیط زیست به ویژه استفاده از کودها و سموم شیمیایی، تخریب مراتع و جنگلها، در اختیار گذاشتن انواع اسلحههای غیر مجاز و ... دست به دست هم داده و موجبات نابودی کامل حیات وحش را فراهم آوردهاند.
باید متذکر شویم همه علل بیان شده ریشه در عدم آگاهی اقشار مختلف مردم نسبت به اهمیت حیات وحش و نداشتن انگیزه برای حمایت و حفاظت از آنها و ضعف قوانین و مقررات شکار و صید دارد.
راهکار مهمی که جای خالی آن در این زمینه احساس میشود آموزش و آگاه سازی طبقات مختلف مردم نسبت به اهمیت منابع طبیعی و حیات وحش در استان است. به امید آنکه مسئولان و برنامهریزان با باور ارزشهای منابع طبیعی و حیات وحش زمینه حمایت از این نعمتهای الهی را دو چندان کنند و اجرای برنامههای طبیعت گردی مانند ایجاد پارکهای طبیعت و باغ وحشها و موزههای تاریخی گامی موثر در مسیر تقویت حیات وحش باشد.
*******************
گزارش از فریبا خسروی
منبع : فارس