استاد عالی حوزه علمیه قم گفت: لحظه مرگ زمان توبه نیست، چون توبه در آن زمان یک توبه واقعی نیست که قابل قبول باشد؛ اگر کسی به دنبال ایمان آوردن بود، میتوانست یک ساعت یا یک روز قبل از مرگ ایمان بیاورد.
به گزارش قم نا ، آیتالله محمدتقی مصباح یزدی در جلسه درس اخلاق ویژه ماه رمضان با اشاره به روز قیامت اظهار کرد: این روز عجیبی است که در آن اولیای الهی به صورت نورانی به سمت بهشت حرکت میکنند، آنها از خداوند میخواهند که مشمول آمرزش و غفران الهی شوند. خداوند در رحمت خودش را باز کرده و انسان را به این مسیر الهی دعوت کرده تا او قابلیت درک رحمت الهی را پیدا کند.
استاد عالی حوزه علمیه قم وعده قبول توبه و آمرزش گناهان را از وعدههای خداوند در قرآن دانست و افزود: خداوند بابی را از رحمت و فیض برای گناهکاران باز کرده است تا آنها از انجام گناهان توبه کنند. اگر کسی نیمی از عمر خود را به گناه سپری کند و نیم دوم زندگی خود را با توبه، کارهای خوب انجام دهد، گرچه براساس عدالت باید نیمی از آخرت را در جهنم سپری کند، اما اینگونه نیست و رحمت خداوند در این قضیه بر عدالت او سبقت میگیرد.
وی تصریح کرد: انسانی که از انجام کارهای بد توبه میکند، گناهان گذشتهاش بخشیده میشود و پاداش توبه را دریافت میکند. این قضیه اهمیت توبه را به عنوان یک تفضل الهی نشان میدهد که با هیچ چیز دیگری قابل مقایسه نیست.
رئیس موسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی (ره) با اشاره به توبه گفت: سئوالی مطرح میشود که آیا توبه شامل همه گناهان میشود، آیات قرآن در این زمینه ظواهر مختلف دارد که گاهی تصور میشود با هم تفاوت دارند، در برخی از آیات آمده همه گناهان بخشیده میشود و در آیات دیگر گفته میشود که خداوند شرک را نمیبخشد. در برخی از آیات گفته شده که کسانی مانند علمای اهل کتاب که حقایق را کتمان کردند، خداوند اینها را نمیبخشد، مگر اینکه حقایق را بگویند و مردم را هدایت کنند تا آنها در گمراهی نمانند.
وی تصریح کرد: زمانی که فردی از گناه پشیمان شود و واقعاً با باور توبه کند، در چنین حالتی معمولاً اشک فرد جاری میشود و خودش را ملامت میکند. انسان اگر واقعاً پشیمان شده باشد، باید گذشته خودش را جبران کند، به عنوان مثال اگر نماز نخوانده است، باید قضای نمازها را به جای بیاورد، اگر آبروی کسی را ریخته، باید عذرخواهی کند و آبروی دیگران را بازسازی کند.
آیت الله مصباح یزدی با اشاره به مراحل توبه بیان کرد: فردی در محضر امیرالمؤمنین (ع) به صورت زبانی استغفار کرد، حضرت به استغفار او واکنش نشان دادند و فرمودند که آیا میدانی استغفار چیست؟ استغفار چندین مرحله دارد و تنها ذکر زبانی نیست. اولین مرحله استغفار پشیمانی و مرحله بعدی تصمیم برای عدم تکرار گناه است، مرحله سوم جبران حقوق تضییع شده دیگران است، مرحله بعدی انجام واجبات تضییع شده است، در مرحله دیگر باید آن گوشتی که از مال حرام بر بدنش روییده شده، را آب کند، در آن صورت استغفار زبانی به عنوان توبه قبول میشود.
استاد عالی حوزه علمیه قم نخستین مرتبه توبه را داشتن باور و پشیمان بودن دانست و افزود: اگر توبه سطحی باشد، همچون موج دریا است و انسان دوباره مرتکب گناه میشود و اثر توبه از بین خواهد رفت. بر طبق آیات قرآن توبه برخی از افراد پذیرفته نمیشود، افرادی که کافر بودند، ایمان آوردند و سپس به سراغ کفر برگشتند و بر کفرشان هم افزوده شد، چنین کسانی راه توبه را بر روی خودشان سد میکنند.
وی تصریح کرد: در آیه دیگر قرآن آمده که توبه برای کسانی است که مرتکب گناهی میشوند، اما زود پشیمان میشوند، اما کسانی که تا لحظه مرگ مرتکب گناه میشوند، مشمول توبه نیستند. فرعون تا لحظه مرگ ایمان نیاورد، اما زمانی که در شرف غرق شدن بود، ایمان آورد. لحظه مرگ زمان توبه نیست، چون توبه در آن زمان یک توبه واقعی نیست که قابل قبول باشد. اگر کسی به دنبال ایمان آوردن بود، میتوانست یک ساعت یا یک روز قبل از مرگ ایمان بیاورد.
منبع : تسنیم