نماز در دین مبین اسلام یک فریضه کلیدی و حیاتی است هرچند نماز را به فرادا میتوان اقامه کرد اما از منظر آیات و روایات نماز یک فریضه اجتماعی است که کارکردهای خاص اجتماعی خود را دارد.
به گزارش قم نا ، یاد خدا بهترین وسیله برای آرامش برای پاکی و برای داشتن اخلاص و وسیلهای برای خویشتن داری و کنترل هواهای نفسانی است و این یاد خدا جلوهای زیباتر و جامعتر از نمازهای یومیه در دین مبین اسلام ندارد. هر روز انسان پنج نوبت با خدای خود دیدار میکند. صبح پیش از آغاز فعالیت و طلوع خورشید با خدای خود عهد میبندد و در میانه روز و مشغلههای زندگی این عهد را تجدید میکند. هنگام غروب بار دیگر در یاد خدا روزش را مرور میکند و در نیمههای شب به حمد و ثنای پروردگارش مشغول میشود. بیدلیل نیست که نماز را ستون دین نامیدهاند چرا که بدون آن زنجیره اتصال عبد و رب از هم گسسته میشود.
نماز سبب میشود که انسان از گناهان دوری کرده و این تنها نماز است که به انسان در اوجی از نا امیدی قلبی سرشار از آرامش هدیه میکند و او را بر تکیه و توکل به دامان حضرت حق فرا میخواند. اما در دنیایی که فساد در آن در حال رواج است و غرب و غربی شدن الگوی برخی از جوانان شده است، بزرگداشت و اقامه نماز یک ضرورت حیاتی است. حفظ دین منوط به حفظ نماز است و حفظ نماز نیز منوط به حفظ اخلاص و دستیابی به اخلاص نیز راهی جز پرهیزکاری و تقوای الهی ندارد.
اما مسئله اینجاست که امر نماز در اسلام صرفا یک امر خصوصی و شخصی نیست بلکه دارای ابعاد اجتماعی است. دین مبین اسلام از ما اقامه نماز به جماعت را خواستار است و این یک پویش اجتماعی است که متاسفانه در سالهای اخیر مورد غفلت قرار گرفته است و اگر نماز هم جدی گرفته شود صرفا در بعد شخصی و فرادای آن است و نه نماز جماعت.
با این حال از آنجایی که بسیاری از مراجع و عالمان دینی و مذهبی در شهر قم حضور دارند باید سعی کرد تا الگویی دقیق از ترویج نماز در این شهر سامان بگیرد تا در سایر مناطق کشور نیز از آن بهره برداری شود. به اذعان مسئولان، شهر قم دارای 600 مسجد است که به طور مرتب نمازهای جماعت در آنها برگزار میشود اما تنها در 120 مسجد شهر مقدس قم نماز صبح اقامه میشود.
مظلومیتهای نماز جماعت در عرصه رسانهای
حجتالاسلام والمسلمین عزتالله باقری کارشناس مسایل دینی با اشاره به اینکه نماز در دین مبین اسلام یک فریضه کلیدی و حیاتی است افزود: هرچند نماز را به فرادا میتوان اقامه کرد اما از منظر آیات و روایات نماز یک فریضه اجتماعی است که کارکردهای خاص اجتماعی خود را دارد.
وی با تاکید بر اینکه یکی از تفاوتهای مهم دین اسلام و آئینهای مسیحیت و یا دیگر ادیان ابراهیمی تاکید بر فریضههای اجتماعی است ادامه داد: سکولاریسم غربی نیز تلاش دارد تا دین را یک امر شخصی جلوه دهد و بنیانهای جامعه را از پیوندهای دینی منفک سازد.
باقری با بیان اینکه گسترش فرهنگ نماز جماعت یکی از مهمترین راهکارهای حرکت به سوی جامعه دینی است افزود: از منظر اسلامی مسجد یک نهاد اجتماعی است که کارکردهای آموزشی، فرهنگی، اجتماعی و سیاسی دارد و این نهاد نیز پیرامون فریضه واجب نماز است که شکل میگیرد.
این کارشناس مسایل دینی با تاکید بر اینکه متاسفانه در بحثهای رسانهای و فرهنگی جامعه تلاش اندکی بر ترویج نماز جماعت صورت میگیرد افزود: البته اصلا به دنبال مقایسه نیستم اما امروز برخی از مردم ما فرهنگ و بنیانهای قضاوتهای ارزشی خود را از شبکههای اجتماعی ودیعه میگیرند و جامعه به سوی انسانهای منفرد و منفک از پیوندهای اجتماعی حرکت میکند در حالی که در نگاه اسلامی اوج این ارتباطات و کنشهای اجتماعی در مسجد رقم میخورد.
قم باید جلوهگاه ترویج نماز باشد
حجتالاسلام والمسلمین محمد صادق صالحیمنش استاندار قم در خصوص ترویج نماز در این استان معتقد است: نقشی که آموزش و پرورش در بحث ترویج و تبلیغ نماز دارد بیش از سایر ادارات قابل اهمیتتر است.
وی از شیوه برگزاری نماز جماعت در ادارات قم ابراز خرسندی کرد و گفت: وضعیت برگزاری نماز در ادارات و نهادهای قم قابل تحسین است و اکثرا در تمام ادارات ظرفیت نمازخانهها هنگام اقامه نماز تکمیل میشود.
استاندار قم متذکر شد: بحث ترویج و اقامه نماز تنها در ادارات کافی نیست بلکه برای تبلیغ این امر مهم دین نیز باید به طراحی و ساخت المان مخصوص نماز برای نصب در میادین و خیابانهای شهر همت کرد.
وی در این خصوص همکاری ادارات و نهادها از جمله اداره ارشاد و شهرداری را خواستار شد و با تاکید بر اینکه قم از شهرهای مقدس است، گقت: در قم باید مسافران و زائران عینا جلوههای نماز را ببینند.
وی در خصوص فعالیتهایی که در امر ترویج نماز در قم انجام میشود گفت: طرحهای مناسب، مدون و قابل اجرایی در شورای اقامه نماز استان تصویب میشود تا شاهد ترویج فرهنگ نمازخوانی در آینده باشیم.
اما جایگاه حوزههای علمیه قم در ترویج نماز صرفا به این استان خلاصه نمیشود بلکه دایره و برد تصمیمات و برنامههای حوزههای علمیه تمام کشور را فرا میگیرد و خوشبختانه در این زمینه مبلغان حوزه عملکرد مناسبی داشتهاند و هرساله به ویژه در ماه مبارک رمضان برنامههای گستردهای برای ترویج نماز در کشور اجرایی میشود.
حضور مبلغان نماز در ایستگاههای مترو
حجتالاسلام اسماعیل ولیخانی مدیر واحد تبلیغ و ارتباطات مرکز تخصصی نماز در همین زمینه گفت: به مناسبت ماه مبارک رمضان 20 نفر از کارشناسان نماز به تهران اعزام میشوند تا با حضور در هیئتهای مذهبی به اجرای برنامه، ارائه مشاوره و سخنرانی بپردازند.
وی ادامه داد: برخی دیگر از کارشناسان نیز در مکانهای دیگر از جمله مترو و ایستگاهها مستقر میشوند و آماده پاسخگویی به سئوالات دینی و شرعی هستند همچنین بحث پرسمان نماز را نیز برگزار میکنند.
مدیر واحد تبلیغ و ارتباطات مرکز تخصصی نماز با بیان اینکه مبلغان در مناطق خاص و عشایری هم حضور مییابند ادامه داد: مبلغان با حضور در این مناطق به آموزش خواندن صحیح نماز و طهارت و مشاوره خانواده میپردازند.
وی مناطق خاص و عشایری را استانهای لرستان، چهارمحال و بختیاری و خراسان دانست و هدف مبلغان را ترویج و گسترش فرهنگ نماز در این مناطق ذکر کرد.
بدون شک امروز بسیاری از آسیبهای اجتماعی و فرهنگی و حتی برخی بیماریهای روحی که در جامعه رواج یافته است به دلیل دوری از یاد خدا و انقطاع از ارکانهای جامعه دینی است. امروز جامعه ایرانی زیر سیل هجوم رسانههای بیگانه است که سعی دارند نوع خاصی از سکولاریسم را در ایران پیاده سازی کنند.
در این میان ترویج و احیا و اقامه نماز میتواند یک سد محکم در برابر این تهاجم فرهنگی گسترده باشد و این اوج ایستادگی در ترویج نماز جماعت روی میدهد. اما متاسفانه در حوزه رسانهای و تبلیغات کمترین توجهی به جذب جوانان به مساجد صورت میپذیرد و این ذهنیت پدید آمده است که خواندن نماز جماعت در مسجد صرفا مستحب ساده است که هر از چندگاهی باید انجام داد. اما دین اسلام سعی دارد تا جامعه اسلامی برنامه ریزیهای خود را مبتنی بر نماز و مسجد پایه ریزی کند و نهاد مسجد جلوهگاه حضور و ارتباط مسلمانان با هم باشد.
بدون شک شهر قم نیز با استفاده از ظرفیتهای حوزههای علمیه میتواند الگوی مناسبی از ترویج نماز جماعت را برای سایر مناطق پدید آورد که این امر نیازمند دقت نظر و انجام پروژههای علمی برای اتخاذ راهکارهای جذب بیشتر مردم به مساجد است.
******************
گزارش از سمیه رضایی
منبع : فارس