رئیس پژوهشکده حج و زیارت موانع تعامل و همکاری بین حوزه علمیه قم و دانشگاه الازهر مصر را تشریح کرد.
به گزارش قم نا ، چندی پیش آیت‌الله ناصر مکارم شیرازی در پاسخ به اظهارات دکتر احمد طیب رئیس دانشگاه الازهر در همایش مبارزه با تکفیری‌ها در مصر، نامه‌ای به وی نوشته و بر لزوم همکاری بین حوزه علمیه قم و الازهر برای مقابله با تکفیری‌ها تاکید کرد.
آیت‌الله مکارم شیرازی در یکی از دیدارهای خود درباره پاسخ رئیس الازهر گفت: بعد از مدتی وی جواب نامه را داد و در آن نامه ابتدا بابت تاخیر در پاسخ عذرخواهی کرده و گفته بود که ما درگیری‌هایی در کشور داریم و به همین دلیل تاخیر افتاد و از سوی دیگر نیز تاکید کرده بود که ما آمادگی داریم در این عرصه با شما نهایت همکاری را داشته باشیم و باید دست به دست هم دهیم.
این پاسخ شیخ احمد طیب گرچه امیدواری از تقویت تعامل حوزه علمیه قم و دانشگاه الازهر را بیشتر کرده اما به اعتقاد حجت‌الاسلام سیدمهدی علیزاده موسوی رئیس پژوهشکده حج و زیارت که دبیری کنگره جهانی جریان‌های افراطی و تکفیری را عهده‌دار بود، موانعی پیش روی همکاری این دو نهاد دینی وجود دارد که باید با برنامه‌ریزی درست در این مسیر گام برداشت.
حجت‌الاسلام علیزاده موسوی در گفتگو با خبرنگار مهر ظرفیت برقراری تعامل الازهر با حوزه علمیه قم را بالقوه دانست و اظهار کرد: الازهر به عنوان بزرگ‌ترین و معروف‌ترین مرکز علمی اهل سنت در گذشته تعاملات خوبی با علمای شیعه داشته است.
فتوای تاریخی شیخ شلتوت و مواضع درست شیخ احمد طیب
ارتباط صمیمی مرحوم آیت‌الله بروجردی با شیخ محمود شلتوت رئیس وقت دانشگاه الازهر، نمونه‌ای از تعامل سازنده بین علمای شیعه و اهل سنت بود که حجت‌الاسلام علیزاده موسوی به آن اشاره کرد.
رئیس پژوهشکده حج و زیارت گفت: شیخ شلتوت در آن زمان فتوا داده که پیروی از شیعه مانند پیروی از مذاهب اهل سنت جایز و سزاوار است، مسلمانان این مطلب را بدانند و از عصبیت و طرفداری‌های بی‌جا و بدون حق و حمایت از مذهب معینی خودداری کنند. در آن زمان حتی کتاب‌های علمای شیعه در مصر چاپ شده، بنابراین در الازهر این ظرفیت وجود دارد که ارتباط عمیق‌تری با حوزه علمیه قم برقرار شود.
به گفته دبیر کنگره جهانی جریان‌های افراطی و تکفیری، شیخ احمد طیب رئیس فعلی الازهر هم چندین بار مواضع سازنده‌ای داشته و حتی اعلام کرده که تصمیم دارد به عراق برود و پشت سر شیعیان نماز بخواند.
سفر علمای اهل سنت به ایران و قم به ویژه شیخ احمد محمود کریمه یکی از استادان برجسته فقه الازهر و شیخ الهلالی مفتی کانادا و تحصیلکرده الازهر از دیگر نشانه‌های ظرفیت تعاملی بین الازهر و حوزه علمیه قم است که رئیس پژوهشکده حج و زیارت به آن اشاره کرد.
موانع تقویت این تعامل
اما در میان شوق علمای اهل سنت به تعامل با علما و مراجع شیعی، موانعی در تقویت این تعامل وجود دارد که حجت‌الاسلام علیزاده موسوی به برخی از آنها اشاره کرد.
وی گفت: در مصر جریان‌های سلفی همچون حزب النور، الاصاله و الاصلاح وجود دارند که به بهانه خطر گسترش اندیشه شیعی در مصر به شدت با برقراری این گونه تعامل‌ها مقابله می‌کنند و متاسفانه این تفکر در الازهر نفوذ کرده است.
حجت‌الاسلام علیزاده موسوی تاکید کرد: گاهی در این زمینه مواضعی گرفته می‌شود، به عنوان مثال دو هفته پیش معاون الازهر موضع نامناسبی گرفته که نشان می‌دهد آنها تحت فشار هستند.
وی با اشاره به محدودیت‌هایی که الازهر برای تعامل با حوزه‌های شیعی دارد، تصریح کرد: جریان السیسی ارتباط تنگاتنگی با عربستان سعودی دارد و دانشگاه الازهر به دلیل دولتی‌بودن، مجبور است طبق سیاست‌های دولت عمل کند، بنابراین دست آنها بسته است.
پاسخ شیخ طیب به نامه آیت‌الله مکارم نشان‌دهنده علاقه به تعامل است
رئیس پژوهشکده حج و زیارت به نامه رئیس دانشگاه الازهر به آیت‌الله مکارم شیرازی اشاره کرد و گفت: با توجه به پاسخی که رئیس دانشگاه الازهر به نامه آیت‌الله مکارم شیرازی داده این برداشت می‌شود که نوعی علاقه به همکاری‌های بیشتر وجود دارد.
وی فضای سیاسی آشفته در مصر و درگیری علمای معتدل به جریان‌های سلفی و نفوذ عربستان در مصر را از موانع تقویت تعامل الازهر با حوزه‌های شیعی بیان کرد.
حجت‌الاسلام علیزاده گفت: عربستان به این نتیجه رسیده که اگر می‌خواهد به جهان عرب سلطه پیدا کند، راهش تسلط بر الازهر است، بنابراین اگر تعامل علمای شیعی با علمای الازهر حساب‌شده برنامه‌ریزی شود و حوزه‌های علمیه شیعی بتوانند با این دانشگاه تعاملات سازنده داشته باشند بخش زیادی از مشکلات که ریشه در اختلاف دارد برطرف می‌شود.
وی با بیان اینکه علمای اهل سنت الازهر کنگره جهانی مقابله با خطر تکفیری و افراطی که در قم برگزار شد را به شدت دنبال می‌کردند، اظهار کرد: پس از این کنگره، همایش دیگری در مصر برگزار شد و از ایران هم تعدادی به عنوان مهمان در این همایش شرکت کردند.
هوشیاری دو مرجع تقلید در تقویت تعامل علمای اهل سنت و شیعه
کنگره جهانی مقابله با خطر جریان‌های تکفیری و افراطی آذر ماه سال گذشته به ریاست آیت‌الله مکارم شیرازی و دبیری علمی آیت‌الله سبحانی با حضور شخصیت‌ها و علمای ۸۰ کشور جهان در موسسه امام کاظم(ع) قم برگزار شد.
حجت‌الاسلام علیزاده موسوی که دبیر اجرایی این کنگره بود هدف از برگزاری آن را نزدیک کردن علمای شیعه و سنی برای ایجاد اجماع علیه جریان‌های تکفیری ذکر کرد.
وی ادامه داد: این برای نخستین بار در تاریخ شیعه بود که دو مرجع تقلید مسئولیت این کنگره را به عهده گرفته و اعلام کردند که بالاترین رکن اندیشه شیعی که همان مرجعیت است حاضر است در کنار اهل سنت به مقابله با تکفیری‌ها بپردازند.
وی گفت: مقام معظم رهبری هم در تائید این کنگره رسما اعلام کردند که مواضع نظام و جمهوری اسلامی هم همین کنگره است.
حجت‌الاسلام علیزاده موسوی معتقد است که این هوشیاری دو مرجع تقلید (آیت الله مکارم شیرازی و آیت الله سبحانی) بوده که بین تکفیری‌ها و اهل سنت تفکیک قائل شده و سعی کردند اجماعی از علمای اهل سنت و شیعه علیه افکار تکفیری ایجاد کنند.
اجماع علمای جهان اسلام برای خشکاندن ریشه تکفیر
به گفته وی چون ریشه جریان‌های تکفیری اعتقادی است، اجماع علمای اسلام می‌تواند ریشه تکفیری‌گری را بخشکاند، و برخی از علمایی که در این کنگره شرکت کرده بودند وقتی به کشورشان بازگشتند منشأ اثر واقع شدند.
وی ادامه داد: برخی علمای عربستان برای اینکه دامن خود را از تکفیری‌ها تطهیر کنند، اقدام به برگزاری همایشی کردند اما همه می‌دانند که آتش تکفیری که آنها برافروختند دامن خودشان را می گیرد.
حجت‌الاسلام علیزاده موسوی برگزاری کنگره مقابله با تکفیری‌ها در مصر و تونس را از دیگر دستاوردهای کنگره قم دانست و افزود: در عراق هم قرار است خرداد ماه همایشی برگزار شود.
به اعتقاد رئیس پژوهشکده حج و زیارت دعوت معاون بین‌الملل حوزه‌های علمیه از اساتید بزرگ الازهر و تشکیل کرسی‌های درس با حضور این افراد در تقویت تعامل حوزه‌های علمی شیعی با الازهر تاثیر زیادی دارد که در کنار آن باید زمینه اعزام علمای شیعی به الازهر نیز فراهم شود.
منبع : مهر